×
تکنولوژی لیزر در اصل با ایجاد پرتوهای بسیار متمرکز نور که قادر به برش مواد، تخلیه سوراخ یا انجام اندازهگیریهایی با دقت شگفتانگیز هستند، کار میکند. این فرآیند زمانی شروع میشود که الکترونهای درون مواد خاصی تحریک شده و انرژی نوری ایجاد کنند. از روزهای اولیه، لیزرها پیشرفتهای زیادی داشتهاند. امروزه این دستگاهها بسیار دقیقتر هستند، عملکرد بهتری دارند و کارهای بسیاری را انجام میدهند که قبلاً غیرممکن به نظر میرسید. بدلیل این بهبودها، صنایعی که حتی خطاهای بسیار کوچک هم اهمیت زیادی دارند، مانند تولید صنایع هوانوردی، به شدت به سیستمهای لیزری برای انجام عملیات حیاتی متکی هستند.
لیزرها در ابتدا به عنوان ابزارهای ساده آزمایشگاهی شروع به کار کردند اما امروزه نقش مهمی در بسیاری از صنایع، به ویژه در صنعت هوانوردی ایفا میکنند. زمینه هوانوردی امروزه به شدت به فناوری لیزر متکی است. در طول زمان، لیزرها به یک ابزار ضروری برای کارهایی مانند برش مواد مقاوم با دقت بالا تبدیل شدهاند که این دقت برای ساخت صحیح قطعات فضاپیما و هواپیما ضروری است. همچنین این فناوری به طور گسترده برای بازرسی مواد در طول فرآیندهای تولید استفاده میشود که یک الزام لازم برای حفظ استانداردهای ایمنی بالا در صنعت هوانوردی است. بررسی پیشرفتهای این فناوری نشان میدهد که چرا لیزرها در چشمانداز کنونی تولیدات صنعت هوانوردی اهمیت زیادی دارند، جایی که حتی بهبودهای کوچک میتواند تفاوتهای بزرگی در عملکرد و قابلیت اطمینان ایجاد کند.
بخش هوافضا شاهد تغییرات اساسی است که بسیاری از آن به خاطر فناوری لیزر است که با روشهای سنتی قابل دستیابی نیست و هزینههای تولید را به شدت کاهش میدهد. وقتی شرکتها سیستمهای لیزری را اتخاذ میکنند، عموماً بهبودی در سودآوری خود مشاهده میکنند، چرا که این دستگاهها باعث کاهش ضایعات مواد اولیه و همچنین تسریع در زمان تولید میشوند. به عنوان مثال، در ساخت قطعات هواپیما، لیزرها میتوانند آلیاژهای تیتانیومی را بهدقت برش دهند، بدون اینکه گرمای اضافی ایجاد کنند که منجر به آسیب حرارتی شود و نیازمند بازکاری گرانقیمت باشد. صرفهجویی حاصل از کاهش ضایعات مواد تنها به خودی خود اغلب هزینه اولیه سرمایهگذاری را ظرف چند ماه جبران میکند. کار را برای تولیدکنندگان بهتر میکند این است که این صرفهجوییها تنها یک پول نقد کوچک نیستند، بلکه سرمایه را برای تحقیقات در مورد مواد نسل بعدی آزاد میکنند یا اینکه امکان قیمتگذاری رقابتی را فراهم میکنند که مشتریان را حتی در شرایط سخت بودجهای نیز به سمت خود جذب میکند.
آمارها بر مزایای صرفه جویی در هزینه های تکنولوژی لیزر در بخش هوافضا تاکید می کنند. یک مطالعه اخیر نشان داد که شرکت های هوافضا و فضا که از تکنولوژی لیزر استفاده می کنند، گزارش دادند که هزینه های تولید در مقایسه با روش های سنتی 15 درصد کاهش یافته است. علاوه بر این، این شرکت ها 20 درصد افزایش در بهره وری تولید را تجربه کردند، که تاثیر این فناوری را بر جریان های کاری عملیاتی برجسته می کند.
در تولیدات صنعت هوانوردی، دقت در انجام کارها اهمیت بسیار زیادی دارد و لیزرهای دقیق در کارهای ظریف و کاهش اشتباهات در طول فرآیند تولید، عملکرد برجستهای دارند. وقتی صحبت از قطعات هواپیما میشود، خطاهای کوچک اندازهگیری میتوانند منجر به مشکلات بزرگی در آینده شوند. فکر کنید به پرههای توربین یا اجزای سیستم سوخترسانی که در آنها اختلاف چند صدم میلیمتر میتواند تفاوت را بین عملکرد ایمن و شکست فاجعهبار تعیین کند. متخصصان صنعتی که در خطوط مونتاژ واقعی هواپیما کار کردهاند، به هر کسی میگویند که فناوری لیزر، دقت و یکنواختی را به کار میآورد. قطعات دیگر بدون رعایت دقیق مشخصات مورد نظر، معیارهای لازم را فراهم نمیکنند و این موضوع به معنای بهتر شدن محصولاتی است که در آسمان پرواز میکنند و سردرد کمتری برای تیمهای تعمیر و نگهداری که با قطعات نامناسب سروکار دارند.
در تولید صنعت هوانوردی، فناوری لیزر به طور کامل ضروری شده است که برای کارهایی مانند برش و جوشکاری استفاده میشود. این پرتوهای قدرتمند میتوانند موادی از جمله آلیاژهای آلومینیومی تا فولادهای کربنی و زنگنزن مقاوم را با دقت بسیار بالایی ببرند. در ساخت قطعات هواپیما، دقت در اندازهگیریها بسیار مهم است، چرا که حتی اشتباهات کوچک نیز میتوانند در آینده مشکلات ایمنی بزرگی را به وجود آورند. به عنوان مثال شرکت اسپیسایکس (SpaceX) به شدت از سیستمهای لیزری برای ساخت قطعات موشکیشان با مشخصات بسیار دقیق استفاده میکند. این توجه به جزئیات تنها مسئلهی رعایت استانداردها نیست، بلکه تفاوت را بین پرتابهای موفق و شکستهای فاجعهآمیز در زمانی که فضاپیما به مدار میرسد، رقم میزند.
حکاکی و علامتگذاری لیزری نقش مهمی در شناسایی قطعات، ایجاد شناخت از برندها و شخصیسازی اقلام در صنعت هوانوردی ایفا میکنند. با استفاده از این فناوری، تولیدکنندگان میتوانند برچسبهای دائمی ایجاد کنند که حتی در شرایط سخت نیز خوانا باقی میمانند؛ چیزی که برای مقرراتگذاران در پیگیری قطعات در طول چرخه عمرشان بسیار مهم است. هم ناسا و هم نیروهای مسلح ایالات متحده به طور گسترده به سیستمهای علامتگذاری لیزری متکی هستند، چون تجهیزاتشان باید بتوانند در محیطهای بسیار سخت دوام بیاورند و در عین حال به وضوح علامتگذاری شوند. هر قطعه باید قابلیت ردیابی به منبع اولیه خود را داشته باشد، به ویژه اگر زمانی که یک بازرسی توسط مقامات یا یک تحقیق پس از وقوع یک حادثه در عملیات پروازی رخ دهد، نیاز به بررسی دقیق باشد.
بررسی مثالهای واقعی از شرکتهای برتر هوافضا نشان میدهد که فناوری لیزر تا چه حد در تولید موثر شده است. به عنوان مثال، دستگاه FC Accu-Cut Fiber Laser Metal Cutter را در نظر بگیرید. شرکتهایی که با این دستگاه کار میکنند، دقت بسیار بهتری در برش مواد گزارش کردهاند که این موضوع در تولید قطعات پیچیده بسیار مهم است. Boss Laser یکی از واحدهایی است که سالهاست این سیستمها را اجرا میکند. آنچه در اینجا مشاهده میکنیم، اثباتی است که راهحلهای لیزری مدرن واقعاً میتوانند با الزامات سختگیرانه صنایع هوافضا و دفاعیتی که با هم مطابقت داشته باشند، کار کنند. این ابزارهای برشی به این معنی است که همه چیز درست کار کند و در ماموریتهایی که شکست گزینهای نیست، از جمله قطعات ماهوارهای یا قطعات سازهای هواپیما، اطمینان حاصل شود.
استفاده از فناوری لیزر در کاهش ضایعات مواد در تولیدات هوافضایی تفاوت ایجاد کرده است. این ماشینها امکان برشهای بسیار دقیقتری را نسبت به روشهای قدیمی فراهم میکنند که معمولاً برشهای گستردهتری نسبت به حد مورد نیاز ایجاد میکردند و در نتیجه مقدار زیادی ضایعات غیرقابل استفاده به جا میگذاشتند. برخی از تحقیقات نشان میدهند که انتقال به برش لیزری میتواند میزان ضایعات را تا حدود 15 درصد کاهش دهد. این عدد در نگاه اول چندان چشمگیر به نظر نمیرسد، اما در مورد فلزات گرانقیمتی مانند تیتانیوم و آلومینیوم که به طور گسترده در ساخت هواپیماها استفاده میشوند، حتی کاهشهای کوچک نیز در طول زمان به صرفهجویی قابل توجهی در هزینهها برای تولیدکنندگان منجر میشود.
استفاده از تکنولوژی لیزر باعث میشود قطعات هوانوردی دوام بیشتری داشته باشند، زیرا این امکان را فراهم میکند که برش و جوشکاری بسیار دقیق انجام شود. روشهای تقویت ساختاری که با این تکنیکها انجام میشود، در مورد قطعاتی که در موتورهای هواپیما یا سیستمهای چرخ فرود استفاده میشوند و شکست در آنها گزینهای نیست، اهمیت زیادی دارد. بر اساس گفتهٔ ایان مککینی از مجلهٔ Aerospace & Defense، کار با لیزر تمیزتر و دقیقتر از روشهای سنتی است، بنابراین قطعات در برابر عواملی مانند خوردگی و دماهای بسیار بالا مقاومت بهتری دارند. وقتی قطعات بتوانند در برابر شرایط سختتری بدون خرابی مقاومت کنند، مدت زمان بیشتری کارایی خود را حفظ میکنند. این موضوع به معنای نیاز کمتر به تعویض قطعات در دورههای نگهداری و تعمیر است که در نهایت به پروازهای ایمنتر و عملکرد قابل اعتمادتر هواپیماها در شرایط مختلف بهرهبرداری منجر میشود.
دستگاه جوشکاری جواهرسازی میکرو SL495 نسخه قدیمی نمایانگر پیشرفت بزرگی در فناوری لیزر است، بهویژه در زمینه کار در بخش هوافضا. این دستگاه برای دقت و سرعت بسیار بالا طراحی شده است و کارهای ظریف جوشکاری را با دقت قابل توجهی انجام میدهد، که در موقعیتهای تولید پیچیده تفاوت بسیاری ایجاد میکند، چرا که حتی اشتباهات کوچک نیز میتوانند هزینهبر باشند. هنگامی که این دستگاهها در تولید قطعات هوافضا به کار گرفته میشوند، بهطور چشمگیری باعث کاهش اشتباهات جوشکاری و حفظ یکپارچگی قطعات در طول مراحل تولید میگردند. بسیاری از تولیدکنندگان از کاهش تعداد محصولات رد شده و بهبود کنترل کیفیت کلی پس از استفاده از این تجهیزات در فرآیند کاری خود گزارش دادهاند.
با نگاهی به امکاناتی که SL495 فراهم میکند، باید اذعان کرد که این دستگاه از نظر مشخصات فنی قدرت قابل توجهی دارد. این لیزر دارای محدوده توانی از 80 وات تا 100 وات است، در طول موج 1064 نانومتر کار میکند و پالسهایی با انرژی بین 80 ژول تا 100 ژول تحویل میدهد. از نظر قابلیتهای جوشکاری، فرکانس آن در محدوده پایینتر از 30 هرتز قرار دارد در حالی که عرض پالس را میتوان از 0.1 میلیثانیه تا 20 میلیثانیه تنظیم کرد. چیزی که این تجهیز را از دیگران متمایز میکند، انعطافپذیری آن در کار با مواد مختلف است و به اپراتورها کنترل دقیق بر روی تنظیمات حیاتی جوشکاری میدهد. چه در کار با فلزات و چه سایر مواد، SL495 به تولیدکنندگان انعطافپذیری واقعی در فرآیندهای تولید خود میدهد.
دستگاه SL495 در کارهای هوافضایی جایگاه خود را پیدا کرده است که در آن جوشکاری باید دقیق باشد. آنچه این دستگاه را از دیگران متمایز میکند، قابلیت تغییر اندازه لکه از 0.1 تا 3.0 میلیمتر است، که این امر حتی مواد شکننده را نیز بهخوبی بدون اینکه استحکام آنها آسیب ببیند جوش میدهد. در مقایسه با تکنیکهای قدیمی جوشکاری، SL495 خسارت ناشی از گرما را کاهش میدهد و جوشها را دوام بیشتری میبخشد. به همین دلیل است که بسیاری از کارگاههای صنعت هوافضا به این دستگاه روی آوردهاند. تفاوت در کیفیت خود را در محصولات تکمیلشده بهخوبی نشان میدهد.
فناوری لیزر در صنعت هوانوردی در حال گذر از تغییراتی بسیار هیجانانگیز است. به عنوان مثال، پیشرانه لیزری چیزی است که ممکن است روش ساخت و بهرهبرداری از فضاپیماها را به طور کامل دگرگون کند. ایده اصلی در این زمینه بسیار ساده است – استفاده از انرژی لیزر برای حرکت فضاپیما به جای وابستگی به سوختهای شیمیایی سنگین. این رویکرد میتواند هزینه پرتاب را کاهش دهد و به ما اجازه دهد بارهای سنگینتری را به مدار فرستتیم. با ادامه تحقیقات در این زمینه، شاید شاهد آغاز یک دوره جدید در تولید فضاپیماها باشیم، دورهای که در آن مأموریتهای فضایی از هر زمان دیگری سبکتر و ارزانتر خواهند بود.
طبق گفته کارشناسان صنعت، امروزه شاهد افزایش واقعی در علاقه به فناوری لیزر هستیم و انتظار میرود سرمایههای بزرگی در سالهای آینده به این حوزه جریان پیدا کند. به طور خاص برای follow industry, لیزرها دارای تغییرات چشمگیری در چندین زمینه هستند. سازندگان دریافتهاند که میتوانند دقت بسیار بالایی در کار با مواد داشته باشند، در حالی که تکنیکهای پردازش به مراتب ایمنتر و کارآمدتر شدهاند. شرکتها اکنون تمامیت از ساخت قطعات تا تیمار سطحی را از طریق لنز لیزر بررسی میکنند. نگاهی به آینده نشان میدهد که شرکتهای هوافضا به احتمال زیاد ادامه خواهند داد تا منابع خود را در جهت توسعه راهکارهای بهتر لیزری سرمایهگذاری کنند. در نهایت، هر کسی که در تولید هواپیما مشارکت دارد، میداند بهبودهای کوچک در دقت و قابلیت اطمینان چقدر میتواند در صرفهجویی در هزینهها و ایمنی مسافران تأثیرگذار باشد.
تلاشهای تحقیقاتی در سراسر جهان باعث پیشرفتهایی در فناوری لیزر برای صنعت هوانوردی شدهاند. بسیاری از دانشگاهها و آزمایشگاهها به مدت طولانی روی جنبههای مختلف استفاده از لیزر در ساخت هواپیما کار کردهاند. به عنوان مثال، تحقیقات اخیر روی روشهای بهتر جوش دادن مواد با استفاده از لیزر یا رویکردهای نوآورانه برای بازرسی اجزا بدون آسیب دیدن آنها متمرکز شده است. این نوع پروژهها نشان میدهند که فناوری لیزر چقدر میتواند در پاسخگویی به نیازهای هوانوردی انعطافپذیر باشد. دانشمندان و اساتید دانشگاه همچنان با آزمایش کردن روی کاربردهای مختلف، به دنبال راههای جدیدی برای افزایش ایمنی، کاهش وزن و بهبود کارایی هواپیماها از طریق برنامههای تحقیقاتی لیزری خود هستند.
تکنولوژی لیزر در تغییر تولید هوافضا با افزایش کارایی و کیفیت بسیار مهم است. با ادامه تکامل این تکنولوژی، این صنعت را به نوآوری بیشتر تبدیل می کند و نقش اساسی خود را در پیشرفت های آینده هوافضا تقویت می کند.
تکنولوژی لیزر برای برش دقیق، جوش، علامت گذاری و حکاکی در صنعت هوافضا استفاده می شود. این برنامه ها تولید دقیق، انطباق با استانداردها و ردیابی اجزای را تضمین می کنند.
تکنولوژی لیزر هزینه های عملیاتی را کاهش می دهد، کارایی تولید را افزایش می دهد و دقت در فرآیندهای تولید را افزایش می دهد. همچنین به حداقل رساندن ضایعات مواد و بهبود دوام اجزای آن می رسد.
آینده تکنولوژی لیزر در هوافضا شامل پیشرفت هایی مانند پیشبرد لیزر برای فضاپیماست که می تواند منجر به اکتشافات فضایی پایدارتر و مقرون به صرفه تر شود، همراه با تحقیقات مداوم با هدف بهبود فرآیندهای تولید و بازرسی.