×
Lazer işaretleme teknolojisi, yoğun lazer ışığını odaklayarak çeşitli yüzeylerde kalıcı izler bırakır. Bu işaretlemeler basit metinlerden karmaşık barkodlara ve hatta detaylı görsellere kadar değişebilir. İşaretlemeler, metaller, plastikler ve kauçuk ürünler gibi birçok farklı malzeme üzerinde kolay kolay aşınmadan kalır. Bu yöntemi dünya çapındaki fabrikalarda popüler kılan nedir? Aslında oldukça hassas olması ve ömür boyu dayanmasıdır. Ürünleri tedarik zinciri boyunca takip etmek isteyen firmalar için bu çok önemlidir. Ayrıca, birçok sektörün güvenlik yönetmeliklerine ve kalite kontrol gereksinimlerine uyabilmek için bu tür kalıcı işaretlemelere ihtiyacı vardır.
Lazer kullanarak malzemeleri markalamak için birçok yöntem vardır ve her biri ihtiyaçlara göre farklı sonuçlar oluşturur. Lazer gravürleme işleminde, malzemenin derin ve kalıcı izler bırakması için bazı kısımları kaldırılır. Bu nedenle, birçok üretici, zaman içinde zorlu ortamlara dayanabilen bir şeye ihtiyaç duyduğunda bu yönteme başvurur. Bunun aksine, lazer ile temperleme işlemi, malzemenin mikroskobik düzeyde görünüşünü değiştirerek farklı bir şekilde çalışır. Malzemenin herhangi bir kısmını uzaklaştırmak yerine, yüzeyde hafif renk değişimlerine neden olur ve böylece görünümde hiçbir şey zarar görmemiş ya da değişmiş olmaz. Bu teknolojiler esneklik sunabildikleri için kalite en önemli fakat aynı zamanda özelleştirme de gerekli olduğunda çeşitli sektörlerdeki firmalar ürün etiketleme ve marka oluşturma amacıyla bu yöntemleri benimsemeye başlamışlardır.
Lazer işaretleme makineleri, birkaç farklı yöntem kullanarak yoğun lazer ışınları oluşturarak çalışır. Katı hal lazerleri, gaz lazerleri ve ayrıca fiber lazerler vardır. Her biri, işaretlenecek malzeme ve sonucun ne kadar iyi görüneceğine bağlı olarak belirli dalga boylarında ışık üretir. Örneğin neodimiyum katkılı YAG lazerleri, metal yüzeyler üzerine inanılmaz detaylı şekilde kazıma yapmada oldukça etkilidir. Diğer taraftan, CO2 lazerleri ahşap veya plastik gibi malzemelerde, lazerin ısısı yüzey katmanını buharlaştırdığı için etkilidir. Peki fiber lazerler? Bunlar bu dünyanın bir nevi çok amaçlı bıçağı gibidir. Bu cihazlar fiber optik teknolojisini kullanır ve elektroniklere seri numaraları kazımaktan, paslanmaz çelik parçalara marka logoları yerleştirmeye kadar her şeyi yapabilir. Bu yüzden son zamanlarda birçok üretim atölyesi fiber lazerlere geçmiştir çünkü tüm uygulama alanlarında gerçekten daha fazla verim sunarlar.
Lazer ışınlarının farklı malzemelere çarpması, yüzeyleri buharlaştırmak, eritmek veya kimyasal yapılarını bile değiştirmek gibi çeşitli etkiler yaratabilir. Günümüzde yaygın bir örnek olarak metal lazer markalama makinelerini verebiliriz. Lazerden kaynaklanan yoğun ısı, metal yüzeyin bazı kısımlarını temelde yakarak kalıcı ve kolay kolay solmayacak işaretler bırakır. Ürün tanımlamalarının zorlu koşullara dayanması gereken sektörler için bu tür markalama son derece hayati öneme sahiptir. Üreticiler lazerlerin farklı malzemeler üzerinde nasıl çalıştığını anladıklarında özel ihtiyaçları için doğru ekipmanı seçebilirler. Bazı işletmeler hızlı ancak sığ işaretlemelere ihtiyaç duyarken, diğerleri dış mekân ürünlerinde kullanılmak üzere daha derin gravürler gerektirebilir. Bu noktada doğru kararı vermek, zaman ve paranın boşa harcanması ile sorunsuz üretim süreçleri ve sürekli iyi sonuçlar alınması arasında fark yaratır.
Lazer işaretleme makineleri, özellikle hassasiyet ve dayanıklılık olmak üzere birçok fayda sağlar. Parçalar çok küçük ya da narin olduğunda, gerekli olan minik ve karmaşık detayların oluşturulmasında geleneksel işaretleme teknikleri yeterli olmaz. Lazerle işaretlemeden çıkan işaretler ise neredeyse ömür boyu kalıcıdır. Bu işaretler aşınmaz, solmaz ya da paslanmaz, bu nedenle yapılan işaretleme ürünün kullanım ömrü boyunca açık bir şekilde görünür kalır. Havacılık imalatı ve tıbbi cihaz üretimi gibi sektörlerde, ürünün emekliye ayrılmasına kadar açık bir şekilde tanımlanabilir kalması gerektiğinden, bu tür kalıcı işaret kalitesi büyük önem taşır.
Hız, lazerle işaretleme makineleri için ana satış noktalarından biri olarak öne çıkıyor. Bu cihazlar, geleneksel mekanik yöntemlerle karşılaştırıldığında çok daha hızlı çalışır. Bazı üst düzey modeller, saatte yaklaşık 1000 işaretleme yapabilir. Üretkenlikteki bu artışın nedeni ise lazerlerin aslında yüzeye temas etmemesidir; bu da her seferinde tam olarak hedef alınan noktalara çok hızlı bir şekilde ulaşabilmelerini sağlar. Özellikle otomotiv üretiminde ya da genel endüstriyel üretimde çalışan büyük ölçekli üretim hatlarına sahip şirketler için bu tür bir hassasiyet, fabrika zemininde hem zaman hem de maliyet tasarrufu sağlar. Günlük olarak binlerce parçanın işlenmesi gerektiğinde, hızda bile küçük iyileştirmeler toplam üretim üzerinde büyük fark yaratır.
Lazer işaretleme, geleneksel yöntemlerle karşılaştırıldığında yeşil bir alternatif olarak öne çıkmaktadır. İşlem genellikle mürekkeplerin, solventlerin veya üretim tesislerinde fazla atık oluşturan sert kimyasalların kullanımından kaçınır. Bu da emisyonları önemli ölçüde azaltır ve genel olarak daha az çöp oluşmasına neden olur; günümüzde şirketlerin karbon ayak izi hakkında düşündükleri önemli bir konudur. İş açısından, yeşil tercihler sadece gezegen için iyi olan şeyler değildir. Şirketler zamanla para biriktirir çünkü özel işaretleyiciler ya da temizlik maddeleri gibi sürekli yedek malzeme satın alma ihtiyacı yoktur. İşletmeler lazer işaretleme ekipmanına yatırım yaptıklarında kalite standartlarını riske etmeden doğru ve hassas ürün etiketleme imkanı elde ederler. Birçok fabrika, aynı zamanda günlük operasyonlar için daha iyi çalışması ve müşterilerin sürdürülebilir şekilde işaretlenmiş ürünler görmeyi tercih etmesi nedeniyle bu yönteme geçişi gerçekleştirmiştir.
Otomotiv sektöründe lazerli marking teknolojisi, parçaları tanımlamak ve nereye gittiklerini takip etmek için oldukça önemli hale gelmiştir. Düzenlemeler her geçen gün daha da sıkılaştığı için üreticiler bu teknolojiye ihtiyaç duymakta ve tedarikçiler de operasyonlar üzerinde daha iyi kontrol istemektedir. Her bir parçaya kendi işaretini vermek, envanter yönetimi açısından süreci oldukça kolaylaştırmaktadır. Otomobil şirketleri, parçalar fabrikaya ilk ulaştıklarından itibaren araçlar bayilik alanlarına ulaşana kadar tüm süreci takip edebilmektedir. Bazı tesisler bu sistemleri uyguladıktan sonra hata oranlarını yarıya indirdiklerini de bildirmiştir. Bu durum, geri çağırma işlemleri veya daha sonra yapılması gereken kalite kontrolleri açısından oldukça önemlidir.
Elektronik endüstrisi, devre kartları ve diğer komponentler üzerinde ihtiyaç duyulan minik barkodlar ve kimlik etiketleri konusunda özellikle lazer marking teknolojisinde gerçek bir müttefik bulmuştur. Bu işaretlemeler olmazsa üretim süreçlerinde parçaların takibi kalite güvence ekipleri için kâbustur. Akıllı telefonları bir örnek olarak ele alın; içerisinde yüzlerce hassas şekilde işaretlenmiş parça gerektirir ve her biri üretim kaynağında izlenebilir olmalıdır. Ayrıca cihazlar daha da küçülürken daha fazla özellik barındırdığından işler daha da karmaşık hale gelir. Sadece lazerlerin sağlayabileceği türden bir hassasiyet burada çok önemlidir; çünkü mikroskobik düzeydeki bir hizalama hatası montaj sırasında tüm partilerin kullanılamaz hale gelmesine neden olabilir.
Takı yapımı söz konusu olduğunda günümüzde oldukça titiz çalışma ve özelleştirilmiş dokunuşlar için büyük bir baskı var. Bu yüzden artık birçok takı ustası geleneksel yöntemler yerine lazer teknolojisine yöneliyor. Lazer kaynak makineleri, zarif metal yüzeylerde bozulmadan kaliteli detaylar ve mesajlar ya da semboller oluşturmak için neredeyse bir zorunluluk haline gelmiş durumda. Müşteriler seri üretime göre daha farklı bir şey istiyorlar, üreticilerin ise tüm parçalarda kaliteli sonuçlara ulaşması gerekiyor. Ayrıca takıya ciddi para ödedikten sonra kırık bir yüzük ya da bozulmuş bir kolye isteyen olmaz. Bu lazer sistemlerini işte bu kadar faydalı kılan sadece takılar değil. Medikal cihazlardan otomotiv parçalarına kadar her alana uyarlanabiliyorlar. Bu yüzden ülke genelindeki atölyelerde giderek daha fazla kullanılmaya devam ediyorlar.
Lazer gravür ile lazer işaretlemenin karşılaştırıldığı durumda, asıl ayrım, malzemelere ne kadar derin girdikleri ve genel yaklaşımlarıdır. Lazer gravür söz konusu olduğunda, yüzeyden malzeme kaldırılarak oluşturulmuş derin oyuklu tasarımlardan bahsediyoruz. Bu yöntem, ağır koşullara dayanması gereken uygulamalar için idealdir; örneğin zorlu ortamlara maruz kalan ağır makine parçaları ya da ekipmanlar gibi. Lazer işaretleme ise farklı şekilde çalışır. Malzemenin içine kazmak yerine, yüzey görünüşünü değiştirir ve malzemenin büyük bölümünü olduğu gibi bırakır. Bu yöntem özellikle açık metin ya da karmaşık detayların önemli olduğu durumlarda uygundur; örneğin devre kartları ya da elektronik bileşenler üzerindeki küçük harfler gibi. Seçenekler arasında karar veren üreticiler için bu temel farkları bilmek çok önemlidir çünkü doğru tekniğin seçilmesi, ileride ürün performansını doğrudan etkileyebilir.
Fiber ve CO2 lazer markalama makineleri arasında seçim yapmak, aslında hangi tür malzeme üzerinde markalama yapılacağına, işaretlemelerin ne kadar dayanıklı olması gerektiğine ve üretimin ne kadar hızlı olması gerektiğine bağlıdır. Fiber lazerler, özellikle çelik parçalar veya alüminyum bileşenler üzerinde çalışırken, hızlı markalama yapmaları ve bakım gerektirmemeleri sebebiyle çoğu atölye tarafından tercih edilir. Diğer taraftan, CO2 lazerler genellikle daha kalın malzemeleri işlemeye daha uygun oldukları için ahşap, plastik veya deri gibi malzemeler için tercih edilir ve paketleme kutuları ya da dekoratif ürünler üzerinde bulunan detaylı desenleri oluşturmak için idealdir. Doğru sistemi seçmek isteyenler için asıl kriter şudur: Önce hangi malzeme üzerinde markalama yapılacak ona bakın. İşaretlemeler sert koşullara dayanabilmeli mi? Günlük olarak binlerce birim işlenecek mi? Otomotivden tüketici ürünlerine kadar farklı sektörlerde üretim yapan imalatçılar için bu sorular oldukça önemlidir.
Lazer markalama teknolojisi sürekli gelişiyor, özellikle daha yüksek hassasiyet, daha az yer kaplama ve yine de otomatik sistemlerle mükemmel uyum sağlama konularında ilerleme kaydediyor. Günümüzde üretim tesisleri ve ambalaj şirketleri hızla değiştiği için süreçleri aksatmadan hızlı ve doğru şekilde markalama çözümlerine ihtiyaç duyuyorlar. Lazer gravür makinelerinin boyutlarını küçültürken aynı etkiyi sağlayacak şekilde yenilikler sürekli karşımıza çıkmaya devam ediyor. Ayrıca bu alanda Endüstri 4.0 fenomeni oldukça yaygınlaştı. Şimdi çoğu modern lazer sistemi, operatörlerin gerçek zamanlı olarak süreci izlemesini ve markalama süreci boyunca veri toplanmasını sağlayan Nesnelerin İnterneti (IoT) özelliklerini bünyesinde barındırıyor. Bu da her şeyin eskisinden daha düzgün ve hızlı çalışmasını sağlıyor. İlginç olan şey, bu teknolojik gelişmenin hem modern üretim hatlarının zorlu taleplerini hem de birçok sektörde artan oranda yeşil ve akıllı fabrikalara geçiş ihtiyacını karşılıyor olması.
